Terwijl de kameleon beroemd is om zijn opvallende kleurveranderingen, laat de regenworm zien dat het vermogen om je aan te passen ook een subtiele kracht kan zijn. Regenwormen hebben indrukwekkend graaf- en voedingsgedrag, waarmee ze zich steeds kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Het was mij de laatste dagen opgevallen dat ik vaak ontsnapte wormen spotte en in de boerderij hadden mijn wormen steeds minder ruimte om zich vrij te bewegen doordat ze zich snel hadden voortgeplant. Ook tankte ik met gemak iedere week drie grote potten wormenthee uit de boerderij, die ik daarom dus maar ben gaan verkopen (zonder winstoogmerk overigens). Dit alles maakte duidelijk dat het tijd was om mijn tweede regenwormboerderij aan te gaan leggen.
Met het derde statement “Aanpassen & Recyclen” in gedachten wilde ik hen een betere leefomgeving bieden, dus ging ik aan de slag. Ik vond een paar grotere plastic bakken en voorzag de onderkant van voldoende gaatjes door er zorgvuldig in te boren. Deze nieuwe opstelling zou de wormen meer ruimte geven en een betere luchtcirculatie garanderen. De gaatjes dienen ook voor de wormen zelf; die kunnen door de gaatjes in de bovenste bak naar mijn GFT-afval komen.
Nadat de bakken klaarstonden, veegde ik de bladeren in mijn tuin op die als voedsel en bedekking voor de wormen zouden dienen, samen met wat krantensnippers die goed zijn voor de vochtregulatie. Dit mengsel ging in de middelste bak van de nieuwe boerderij. Vervolgens verhuisde ik de wormen voorzichtig naar hun nieuwe thuis, binnen een minuut waren de wormen uit het bovenaanzicht onttrokken om diep onder de grond hun nieuwe plek te leren kennen.
Zoals ik in het vorige essay over samenwerken al benoemde zijn regenwormen ware recycling kampioenen. Ze voeden zich met dood organisch materiaal zoals mijn GFT-afval, bladeren en plantenresten, en zetten dit om in waardevolle compost. Dit proces heet vermicompostering dat in feite een kringloop is van afvalvermindering en een verbetering van bodemvruchtbaarheid.
Mijn eigen regenwormboerderij is niet alleen een compostsysteem, maar ook een inspiratiebron om bewuster om te gaan met hulpbronnen en ons aan te passen aan veranderende omstandigheden. Door afval te verminderen, materialen te hergebruiken en ons flexibel op te stellen, dragen we bij aan een duurzamere toekomst. Regenwormen mogen dan klein zijn, hun lessen en efficiëntie zijn groots en inspirerend. Change is our ally!
Een kijkje in de “keuken” van het videokunstwerk Wormonomics waar op dit moment aan wordt gewerkt
- Claymation regenwormen met een vleugje vaseline
- Eén van de hoofdrolwormen
- Vanuit Frankrijk oefent acteur Fabian Jansen alvast de stemmen van de verteller en de wormen
- Een eerste poging tot het maken van een regenworm kostuum strandde in een onbedoelde Joseph Beuys performance
