Gil & Moti, ‘Nakba betekent veel voor mij’, Finan Ghazal en Nivien Ragab, 2021
Onderzoek en tentoonstelling van Gil & Moti: ‘Nakba betekent veel voor mij’
De tentoonstelling Nakba betekent veel voor mij is het resultaat van een onderzoeksproject door kunstenaarsduo Gil & Moti. Zij onderzochten het publieke belang van een vaste locatie voor de jaarlijkse Palestijnse Nakba-herdenking in Rotterdam. Nakba betekent in het Arabisch ‘catastrofe’ en duidt op de vlucht van ruim 700.000 Palestijnen tijdens de Arabisch-Israëlische oorlog en de stichting van de staat Israël in 1948, die gepaard ging met de – tot op heden voortdurende – verdrijving van Palestijnse burgers van hun grondgebied. Jaarlijks op 15 mei komen Palestijnen uit de Rotterdamse regio en sympathisanten van ‘de Palestijnse kwestie’ op wisselende locaties in de stad bijeen om de Nakba te gedenken. Tot nu toe is er geen vaste locatie voor deze bijeenkomsten.
Tentoonstelling
De tentoonstelling is van 15 mei t/m 24 juli te zien in Verhalenhuis Belvédère. De opening vindt plaats op zondag 15 mei om 14.30 uur met een debat, workshops, Palestijnse gerechten, videopresentaties en een rondgang door de tentoonstelling met Gil & Moti.
In de tentoonstelling is het indringende videowerk …Daarna geen Palestina meer te zien, naast schilderijen en tekeningen bijeengebracht door Finan Ghazal. Ook maken we kennis met de kookkunst van haar dochter Nivien Ragab, de sculpturen van Jamal Al Shaabi en de ‘stripverhalen’ van zijn zoon Mahmoud. Verder worden bruiklenen van Palestijnse memorabilia uit verschillende (Palestijnse) woonkamers in de Rotterdamse regio getoond die zowel als een persoonlijk ‘fysiek geheugen’ dienen, en waarmee tevens de Palestijnse cultuur en identiteit toegankelijk wordt gemaakt.
Toegang gratis, reserveren niet nodig
Locatie Verhalenhuis Belvédère, Rechthuislaan 1, Rotterdam
Herdenkingsbijeenkomst
Voorafgaand aan de opening vindt op zondag 15 mei om 12.30 uur in de Botanische Tuin Kralingen een Nakba-herdenkingsbijeenkomst plaats, begeleid door Yousef Hashem.
Over het onderzoek
Op initiatief vanuit de werkgroep Nakbah de Ramp hebben Gil & Moti onderzoek verricht naar het lokale draagvlak voor deze gebeurtenis, de overdracht van kennis over de Nakba en de wijze waarop zo’n herdenking zou kunnen plaatsvinden. Ook hebben zij potentiële locaties in kaart en beeld gebracht.
In de afgelopen twee jaar bezochten Gil & Moti meerdere personen en families uit de Palestijnse gemeenschap in de Regio Rotterdam, waar zij hen uitvoerig interviewden, filmden en op onderzoek gingen naar verschillende tekstuele en visuele vormen van begrippen als thuis, vluchten, herinnering, trauma, identiteit, familiewortels en verbondenheid. Samen met hen gingen de kunstenaars terug in de tijd met behulp van familiealbums en documenten, verzamelde objecten en door hen zelf gemaakte kunstwerken.
Voor dit kunstproject hebben de kunstenaars gebruikt gemaakt van ‘oral history’. Dit is een onderzoeksmethode op basis van mondelinge overlevering die veelal wordt toegepast bij onderdrukte volkeren. Oral History brengt delen van het verleden naar boven welke in de collectieve herinnering of gangbare geschiedschrijving zijn verdrongen, over het hoofd gezien, of bewust buiten de boeken gehouden. Zo wordt ook het Nakba-verhaal traditioneel mondeling van de oudere generatie naar de jongere doorverteld, als aanvulling op de ontbrekende informatie.
Over Gil & Moti
Hun opvoeding in Israël, een land in oorlog, werkt door in hun artistieke positionering en visie, wat in verschillende kunstprojecten terugkeert. Voor het project The Dutch Volunteers (2014-2016) namen zij een radicaal besluit: zij gaven hun Israëlische nationaliteit op om Nederlanders te worden. Als Nederlandse staatsburgers ontstond de mogelijkheid om toegang te verkrijgen tot gebieden die wettelijk verboden zijn voor Israëlische burgers; plekken achter de controlepunten en betonnen muren, die de Palestijnse bewoners van de Westelijke Jordaanoever in een kooi opsluiten. De ervaringen die zij er hebben opgedaan resulteerde in ruimtelijke installaties met video, fotografie, sculpturen en schilderijen, waarin een even fysieke als symbolische scheiding werd aangebracht tussen twee werelden.
Dit onderzoeksproject is mede tot stand gekomen met een bijdrage van BKOR, het programma Beeldende Kunst & Openbare Ruimte van CBK Rotterdam.
